قیمت دلار به پایین برمی‌گردد/ ادغام ۵ بانک با ۲۱۵ هزار میلیارد تومان سپرده در بانک سپه/ تا یکماه آینده نماد بورسی بانک‌ها باز می‌شود/ هدف اصلی دشمن تضعیف بازار پول و ارز بود/ مردم به نظام بانکی اعتماد دارند/ برای شرایط خاص ذخایر ارز کافی داریم

رییس کل بانک مرکزی گفت: بانک‌های انصار، قوامین، حکمت ایرانیان، مهر اقتصاد و مؤسسه اعتباری کوثر تا چهار ماه آینده در بانک سپه ادغام و محو می‌شوند.

به گزارش تابناک اقتصادی؛ عبدالناصر همتی در برنامه گفتگوی ویژه خبری با موضوع بررسی ادغام بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح، اظهار داشت: مدتی است تحول در نظام بانکی را دنبال می‌کنیم و یکی از اقدامات مهم ادغام این بانک‌ها بود  که در شورای پول و اعتبار و ستاد اقتصادی سران قوا بحث و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که ۵ بانک و موسسه در بانک سپه ادغام شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: این تحول مهم از امروز کلید خورد و با هماهنگی های انجام شده با ستاد نیروهای مسلح و بانک ها به سمت انجام مطلوب پیش می رویم. همتی با اشاره به اطلاعیه بانک مرکزی گفت: این ۵ موسسه بانکی نزدیک به ۲۱۵ هزار میلیارد تومان سپرده دارند و تمهیدات خوبی نیز اندیشیده شده است. سپرده ها نیز با سودهایی که تا کنون پرداخت می شد، ادامه می‌یابد.

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه، برنامه ریزی‌هایی در  قالب مصوبات ۳۰ بندی انجام شده  است، گفت: سپرده گذاران تا پایان قرارداد  سود کنونی را دریافت می‌کنند  و موسساتی که برای ادغام  قطعی می شوند می‌توانند آن را  ادامه دهند.

همتی رقم تسهیلات این بانک ها را ۱۳۰ هزار میلیارد تومان و تعداد سپرده گذاران را ۲۴ میلیون سپرده‌گذار اعلام کرد و اظهار داشت: این تسهیلات بر اساس قرارداد ادامه دارد و کارکنان هم بر اساس قراردادها ادامه کار می‌دهند.

وی در باره سهامداران نیز گفت: تکلیف سهامداران وابسته به نیروی های مسلح مشخص است و ۱۳۰هزار سهامدار جز نیز مشکلی نخواهند داشت. از حالا تا چها رماه بانک ها می‌توانند مجامع را برگزار کنند  پس از آن در بانک سپه ادغام می‌شوند.

همتی درباره مشکلات بانک های ادغامی بیان داشت: باید گفت بانک های بهتر و ضعیف تر در میان بانک های ادغامی داریم، ولی برای مشکلات موجود پیش بینی شده که دارایی ها باید از سوی نیروی انتظامی و ... منتقل شود که ناترازی ها پوشش داده شود ولی در کل مردم نگران نباشند. مشکل نقدینگی این بانک ها در حال حاضر نیز با بانک مرکزی حل شده و از این به بعد هم مشکلی نیست، ولی در طول ۴ ماه آینده تمام دارایی های اینها کارشناسی می شود و بعد از آن ارزش ویژه بانک ها مشخص می‌شود.

رییس کل بانک مرکزی اظهارداشت: مردم مطمئن باشند که مشکلی وجود ندارد. تا یکماه آینده با هماهنگی سازمان بورس نماد بانک ها باز می شود و بر اساس ارزش اسمی سهام و یا ارزش زمان بسته شدن، هر کدام بیشتر باشد مجموعه ادغامی می‌تواند سهام سهامداران را خریداری کند و اگر سهامداری نیز احساس می‌کند قیمت بالاتر است می‌تواند ۴ ماه صبر کند، ولی در حال حاضر سهامداران می‌توانند بر اساس ارزش اسمی سهام خود را بفروشند.

وی درباره وضعیت خدمات رسانی بانک جدید پس از تکمیل پروسه ادغام، افزود: بانک سپه تصمیم خواهد گرفت که خدمات بانک جدید به نیروهای مسلح از بعد از ادغام چگونه باشد و خانواده نیروهای مسلح با اولویت امکان دریافت سرویس از بانک را خواهند داشت. ما در اصلاح نظام بانکی که کار بزرگی است و ناترازی سیستم بانکی و سایر مشکلات به تدریج در حال حل شدن است و بر اساس شرایط و امکانات این کارها انجام می شود و ما می‌خواهیم سیستم بانکی باثبات و سالم باشد و به تولید و مردم خدمات مناسب ارائه کند.

همتی تاکید کرد: نحوه محاسبات نرخ سود و معوقات از کارهای مهمی است که در درون سیستم بانکی در حال انجام است. بانک مرکزی اختیارات تام دارد که با کسانی که بازار پول را بهم بزنند برخورد کند و ما به تدریج کارها را انجام خواهیم داد و در حال حاضر به وظایف بانک مرکزی عمل می‌کنیم و مردم معتقد هستند که ما باید کار کنیم.

رییس کل بانک مرکزی اظهارداشت: هدف اصلی دشمن تضعیف بازار پول و ارز بود و سیاست آمریکا این بخش‌ها را به عنوان مرکز اصلی شیطنت ها قرار داده بود ولی در حال حاضر بازار پول از ثبات مناسبی برخوردار است. با این حال، ۱۶۰ هزار میلیارد تومان از منابع مردم در حال حاضر در سیستم بانکی ماندگار شد و مردم به نظام بانکی اعتماد دارند.

به گفته وی، بالاترین مقام کشور از موضوع ادغام حمایت کردند و ما علاووه بر این، اقدامات دیگری را نیز انجام خواهیم داد. همتی درباره بسته شدن فعالیت کانال اینستاگرام خود در روز گذشته بیان داشت: اینستاگرام بنده روز گذشته با مشکل مواجه شد و فعلا فعالیت را متوقف کردم، ولی برخی به دنبال بهانه های این‌چنینی به دنبال افزایش قیمت ارز و نوسان گیری هستند.

رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: به صورت کلی حدود ۲۵۰۰ شعبه در این بانک های ادغامی است و با ۱۶۰۰ شعبه بانک سپه، هزار شعبه از بانک ملی نیز بیشتر خواهند شد. هدف ما مراعات و حفظ پرسنل بانک ها و همچنین تداوم فعالیت سپرده گذاران است. به مرور زمان راهکارهایی را دنبال خواهیم کرد.

همتی درباره تقویت نظارت این بانک بر فعالیت‌های نظام بانکی گفت: نظارت باید آی تی محور باشد اما هنوز به آن مرحله نرسیده‌ایم و فاصله زمانی بین آنچه در بانک اتفاق می افتد تا زمانی که بانک مرکزی متوجه شود قابل قبول نیست.

وی افزود: بحث دوم در مورد نظارت مربوط به مدیریت بانک‌هاست که ضعف‌هایی در این بخش وجود دارد. همتی مورد سوم در تقویت نظارت بانک مرکزی را قاطعیت در برخورد با انحرافات عنوان کرد و افزود: در خصوص رعایت معیارهای نظارتی همچون کفایت سرمایه، ناترازی‌ها و ... جدی هستیم و تلاش می‌کنیم ناترازی‌ها را حذف کنیم تا بتوانیم به صورت جدی سیاست‌های پولی بازار باز را به اجرا بگذاریم.

رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: از طریق سیاست‌های پولی بازار باز بانک مرکزی می‌تواند اوراق دولتی را خرید و فروش کند تا از طریق آن بتواند نرخ بهره را تنظیم و تورم را از طریق سیاست‌های پولی کنترل کند.

وی با تاکید بر اینکه باید اصلاحات ساختاری انجام شود، افزود: تا وقتی بودجه وابسته به صادرات نفت است این مشکلات قابل حل نیست، بنابراین باید به سمت اصلاح بودجه برویم. همتی با بیان اینکه دولت کنترل هزینه‌ها را در دستور کار قرار داده است، ادامه داد: با این حال مشکلاتی وجود دارد، برای مثال ۴۴۰ تا ۴۵۰ هزار میلیارد تومان بودجه سال ۹۸ در نظر گرفته شده که فراتر از درآمدها است و به طور قطع منجر به کسری بودجه می‌شود و این فشار از طریق اوراق دولتی یا استقراض از بانک مرکزی باید جبران شود.

وی تصریح کرد: تا جای ممکن سعی کرده‌ایم که استقراض از بانک مرکزی صورت نگیرد و از رئیس جمهور تشکر می‌کنیم که تأکید جدی بر استقلال مالی بانک مرکزی داشته‌اند. همتی در مورد بازار ارز نیز گفت: قیمت دلار به پایین برمی‌گردد چرا که عوامل اقتصادی این قیمت‌ها را برنمی‌تابد، نرخ میانگین یورو بابت عرضه ۱۱.۵ میلیارد یورو در سامانه نیما ۱۰ هزار و ۱۲۸ تومان است اما یورو در بازار آزاد ۱۵ هزار تومان خرید و فروش می‌شود که این قیمت‌ها برای واردکننده به صرفه نیست و ماندگار نخواهد بود.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به علل افزایش قیمت ارز روزهای اخیر اظهار داشت: قرار گرفتن در روزهای آخر سال٬ انتشار چند خبر منفی مانند بحث FATF و یک سری جوسازی‌ها منجر به افزایش قیمت ارز شد، گاهی برخی از نمایندگان مجلس، همکاران ما در دولت و کارشناسان بحث‌هایی را مطرح می‌کنند که جو منفی روانی به وجود آورده و بی‌ثباتی را در پی خواهد داشت.

وی با تشریح جزئیات عرضه ۱۱.۵ میلیارد یورو ارز در سامانه نیما بیان داشت: ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو از طریق بانک مرکزی عرضه شده و ۸ میلیارد یورو نیز عرضه صادر کنندگان بوده که ۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون یورو فروش٬ ۶۰۰ میلیون یورو واردات در مقابل صادرات و واگذاری امتیاز به غیر بوده است.

همتی با بیان اینکه این ۸ میلیارد یورو معادل ۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار خواهد بود، افزود: این در حالی است که صادرات غیر نفتی ۴۰ میلیارد دلار بوده که اگر سهم شرکت گاز هم که بخشی از آن بوده را کم کنیم ۳۰ تا ۳۵ درصد ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته و حدود ۶۵ درصد هنوز بازنگشته است.

رییس کل بانک مرکزی افزود : در حال حاضر تراز تجاری مثبت است و باید به سمتی برویم که تراز ارزی نیز مثبت شود. وی در ادامه گفت : بانک مرکزی حدودا ۳۸ میلیارد دلار ارز تامین کرده است که ۹.۳ میلیارد دلار از از طریق سامانه نیما بوده و ۲۴ میلیارد دلار ازطریق سیستم بانکی بوده که از طریق بانک مرکزی تامین شده است.

رییس کل بانک مرکزی در ادامه اعلام کرد: اگر صادرکنندگان ارز را تامین کنند بانک مرکزی نیاز ندارد که ارز را تامین کند. همتی اظهار داشت: بر اساس آمارها روند کلی بازار نشان می‌دهد که تا آذر ماه سیاست‌ها به درستی عمل شد و واکنش بازار نیز نسبت به آن قابل قبول بود و قیمت کالاهای اساسی از تورم کمتر بود اما بعد از آبان ماه بخاطر ضعف شبکه توزیع کالاهای اساسی این روند دچار اختلال شد  به طوری که کالاهای غیر مشمول با کاهش تقاضا و کالاهای مشمول با افزایش تقاضا مواجه شدند که برای اصلاح این وضعیت باید شبکه توزیع که مسئولیت آن با وزارت بازرگانی و وزارت صمت است به صورت بهینه تر و سازماندهی شده معایب را برطرف کنند.

همتی با اشاره به ضرورت استفاده از نقدینگی در زمینه تولید گفت: ورود نقدینگی زیاد به بازار باعث افزایش پایه پولی می‌شود اما بانک مرکزی  به تولید با توجه به مزایا منابع می‌دهد و نگرانی در این زمینه وجود ندارد.

رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: هدایت نقدینگی معنی خاصی ندارد و نقدینگی به جایی می‌رود که بازدهی داشته باشد؛ باید جذابیت بازارهای مولد افزایش پیدا کند تا نقدینگی در بازارهای جذاب و در راه سالم سرمایه گذاری شود.

وی با اشاره به برخی مشکلات بازارها و عدم جذابیت برای سرمایه گذاران گفت: در برخی بازارها سرکوب شدن نرخ باعث از دست رفتن جذابیت می‌شود و از سویی دیگر در بخش‌هایی مشکلات کسب و کار، مالیاتی و بیمه‌ای باعث می‌شود جذابیت برزای سرمایه گذاری از بین برود.

رییس کل بانک مرکزی خاطر نشان کرد: همه مسائل را بانک مرکزی نمی‌تواند حل کند و باید این مسئله را پذیرفت که بخش‌های دیگر مسئولیت‌هایی دارند؛ همچنین باید مراقب ترامپ نیز باشیم. وی افزود: همین امروز در بانک مرکزی سیستمی را نهایی کردیم که بر اساس آن هر سرپرست خانوار می تواند با کارت بانکی و کد ملی خود هر سهیمه ای که تخصیص داده شده را با نرخ تعیین شده دریافت کند و در گام نخست برای کالای گوشت این سیستم آماده شده و این نشان می دهد که دولت کارهای مربوط به خودش را انجام داده و خواهد داد و البته باید اذعان کرد که به هر حال هر کاری ابعاد منفی و مثبت خود را دارد اما به هر حال دولت با کمک مجلس در حال حل مشکلات است و سعی داریم تا این مسائل در سال آینده وجود نداشته باشد.

همتی گفت: فشار سنگین در اقتصاد کشور وجود دارد و ما برای مدیریت آن ها برخی مسائل را پذیرفتیم و تحمل کردیم اما باید اقتصاد آزاد باشد و تامین کالاهای اساسی با سهولت انجام شود. وی ادامه داد: زیر ساخت های بازار متشکل ارزی آماده شده است که شاید در دو هفته آینده آن را اجرایی کنیم، اما ترجیح می دهیم این اتفاق در فروردین ماه سال آینده عملیاتی شود اما در حال حاضر همه زیر ساخت های نرم افزاری و سخت افزاری آماده شده است.

وی درباره ورود ارز ناشی از صادرات  نفت و غیر نفتی نیز گفت: در این زمینه نیز تلاش های زیادی صورت گرفته است به طوری که برخلاف پیش بینی ها میزان حجم و ارزی صادرات نفیتی امیدوار کننده بوده است به طوری که در حال حاضر صادارت نفت به ژاپن، چین، ترکیه، عراق و ... به صورت مستمر با تلاش های وزارت نفت ادامه دارد و باعث شده تا این روند ۱.۷ درصد خالص ذخایر ارزی افزایش یابد.

همتی در ادامه افزود: از نظر درآمدی و ذخایر ارزی با مشکل جدی مواجه نیستیم و از شهریور ماه تاکنون ۱.۷ درصد خالص ذخایر ارزی افزایش یافته و به ذخایر کل بانک مرکزی افزوده شده و برای شرایط خاص ذخایر و اسکناس کافی داریم.

وی افزود: ما بر اساس تصمیم دیگران تصمیم نمی گیرم و در صورت لزوم به بازار ورود خواهیم کرد. در حال حاضر کشور در شرایط جنگی است و از طریق بسیاری از کشورها جنگ اقتصادی علیه ایران آغاز شده و راه های حاشیه ای نیز برای واردات و صادرات نیز پیدا کردیم.

رییس کل بانک مرکزی درباره عملکرد بانک مرکزی در بازار پول، توضیح داد: تا پایان سال گذشته تورم یک رقمی بود و علت افزایش این نرخ در سال جاری، شوک ارزی در کشور است که واکنشی کاملا طبیعی است که تخلیه فشار حاصل از تلاطم های بازار ارز زمان بر است.

همتی ادامه داد: سال آینده تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا از رشد نقدینگی در کشور جلوگیری شود در شهریور ماه ۷ درصد و در دی ماه تورم به ۱.۸ رسید اما در بهمن ماه به دلیل برخی اقلام کنترل از دست رفت اما دوباره کنترل این بازار را به دست خواهیم گرفت.

به گفته رییس شورای پول و اعتبار، هنگامی رشد نقدینگی ۲۳ درصدی در سال داریم و تولید ناخالص و واقعی در درصدی بسیار پایین تر است، با افزایش تورم مواجه خواهیم بود. وی افزود: اما طی سال های اخیر به دلیل پرداخت سودهای با نرخ بالا از سوی بانک ها با افزایش نقدینگی مواجه بودیم پس باید ابتدا ناترازی بانک ها اصلاح شود و به تدریج به سمت کنترل سود آنها حرکت کنیم و در کوتاه مدت انجام نخواهد شد.

رییس کل بانک مرکزی درباره بدهی بانک ها و دولت به بانک مرکزی، گفت: اکنون با کاهش بدهی بانک ها به بانک مرکزی مواجه هستیم و از شهریور ماه تاکنون با ۱.۶ درصد کاهش بدهی بانک ها مواجه هستیم و بدهی دولت نیز کاهش یافته و البته امکان دارد به دلیل مصوبه تهاتر بدهی دولت باشد.

وی ادامه داد: اضافه برداشت بانک ها ها نیز کنترل و در ۴ ماهه گذشته کاهش یافته و نسبت به شهریور ماه اضافه برداشت بانک ها ۲۵ هزار میلیارد ریال کاهش یافته که اگر این روند ادامه یابد بر رشد نقدینگی تاثیر خواهد داشت.

رییس شورای پول و اعتبار درباره افزایش مبلغ وام ازدواج، توضیح داد: افزایش مبلغ وام ازدواج خبر خوبی است، اما باید محدودیت منابع بانک ها نیز در نظر گرفته شود و به محض ابلاغ با جدیت اجرایی خواهیم کرد.

همتی درباره جلوگیری از رکود و حفظ رشد بخش صنعت، اظهار داشت: سرمایه در گردش باید بازگردانده شود و حداگثر بازپرداخت یکساله است و تسهیلات بلند مدت استمهال می شود. وی افزود: نرخ ارز افزایش یافته و نیاز تولیدکنندگان افزایش یافته و تولیدکنندگان به هر بانکی مراجعه کردند و بانک ها با کمبود منابع مواجه باشند، بانک مرکزی تا سقف ۴۰ هزار میلیارد تومان خط اعتباری اختصاص می دهد. به گفته وی، اگر تولیدکنندگان به منابع مالی نیاز دارند و بانک ها همکاری نمی کنند، به ما اطلاع دهند زیرا تولید در اولویت است.

 

منبع: تابناک

کلیدواژه: بانک مرکزی عبدالناصر همتی ادغام بانک ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۹۵۵۴۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جنجال هوخشتره و چاپ پول؛ شاخص محرمانه تورم را چه عددی حساب کرد؟

هوخشتره یکی از چهار پادشاه ماد بود که در سال ۶۲۵ پیش از میلاد به سلطنت رسید و به عقیده عبدالناصر همتی از زمانی که او بر تخت پادشاهی نشست تا شهریور سال ۱۴۰۰ که ابراهیم رئیسی به ریاست‌جمهوری رسید ۵۱۹ هزار میلیارد تومان پول چاپ شده، اما در دو سال‌ونیم گذشته که سکان اداره کشور در دست آقای رئیسی بوده ۶۰۰ هزار میلیارد تومان پول چاپ شده است.

به گزارش سازندگی، اقتصاددانان سال‌های طولانی است تلاش می‌کنند، جامعه را متوجه کنند که چاپ اسکناس و خلق تورم توسط بانک مرکزی مانند برداشتن پول از جیب مردم است. این خاصیت همه دولت‌هاست که در گفتار تاکید می‌کنند که پولی چاپ نمی‌کنند، اما آمارشان صادقانه نیست و موتورخانه خلق پول لحظه‌ای از کار نمی‌ایستد.

چه وضعیت عجیبی است؛ جامعه ایران غرق در پول داغ شده، اما هر روز بیشتر فقیر می‌شود. ممکن است برخی سیاستمداران، رشد نقدینگی را هم جزو دستاورد‌های دولت بدانند، اما واقعیت این است که کار کردن مداوم موتورخانه تولید نقدینگی، یعنی فقر بیشتر جامعه ایران. منتقدان مدعی‌اند که رکورد چاپ پول در دولت سیزدهم شکسته شده، اما دولت چنین ادعایی را رد می‌کند و منتقدان را بی‌سواد‌هایی می‌داند که آب به آسیاب دشمن می‌ریزند. هر چه هست، موتورخانه نقدینگی با قدرت تمام مشغول کار است و تورم هم با وجود تلاش‌های بانک مرکزی میل به کاهش ندارد و در این میان، خانوار‌ها هر روز بیشتر در فقر غرق می‌شوند.

دور جدید حمله رسانه‌های دولتی به منتقدان با حمله شدید به عبدالناصر همتی، رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی آغاز شد. هفته گذشته خبرگزاری رسمی دولت، مرکز پژوهش‌های مجلس را متهم به سیاسی‌کاری و خروج از ریل پژوهش کرد و در مدت‌زمانی کوتاه پس از آن، عبدالناصر همتی را هم زیر تیغ انتقاد گرفت. ایرنا نوشت: «تحلیل اشتباه عبدالناصر همتی نسبت به روند رشد پایه پولی این پرسش را ایجاد می‌کند که چگونه وی چندین سال بر کرسی ریاست کلی بانک مرکزی نشسته بود و درحال حاضر به عنوان استاد اقتصاد دانشگاه تهران درحال تدریس است، اما نسبت به بدیهیات اقتصاد پول و بانکداری مدرن اطلاع کافی ندارد؟»

همتی در ویدئویی گفته بود: «با درآمد ۳۵ میلیارد دلاری نفت، ثبت تورم ۴۸ تا ۵۰ درصدی در سال ۱۴۰۲ قابل قبول نیست و دولت نمی‌تواند ژست مبارزه با تورم بگیرد».

رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی مدعی است پس از این اظهارنظر دستور تخریب او صادر شده و خبرگزاری دولت به همین دلیل به او تاخته است. آقای همتی در توضیحی کوتاه به این نکته اشاره کرد که «طی دو سال‌ونیم گذشته این دولت ۶۰۰ هزار میلیارد تومان پول چاپ کرده است، یعنی پایه پولی در ۳۰ ماه ۱۱۵ درصد افزایش داشته است. درحالی که از زمان هوخشتره تا شهریور ۱۴۰۰ جمع این رقم ۵۱۹ هزار میلیارد تومان بوده است». هیچ نهاد دولتی این آمار را قبول ندارد و خبرگزاری ایرنا نیز مطرح‌کنندگان این آمار و ارقام را افرادی تلقی کرده که آب به آسیاب دشمن می‌ریزند. همتی چه می‌گوید و خبرگزاری دولت چه پاسخی دارد؟

  شروع ماجرا

نقد‌های عبدالناصر همتی به دولت سیزدهم، مربوط به امروز و دیروز نیست. رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی مدت‌هاست که نقد‌های جدی به دولت سیزدهم دارد و مدیران این دولت را عاصی و شاکی کرده است، اما ماجرای اخیر یک سرنخ مهم دارد؛ محاسبه تورم با نرخ «شاخص تاخیر تادیه دِین» که این شاخص اتفاقاً ادعای همتی را تایید می‌کند.

براساس آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، بانک مرکزی موظف است، شاخص قیمت‌ها را به منظور محاسبه ارزش روز مهریه به قوه قضائیه اعلام کند. در این میان برخی سایت‌های مشاوره حقوقی ارقام اعلامی بانک مرکزی در این زمینه را برای بهره‌برداری ذی‌نفعان منتشر می‌کنند. یکی از این سایت‌ها، نرخ تورم ۱۴۰۲ را طبق اعلام خود بانک مرکزی ۵۲/۳ درصد نشان می‌دهد. اما نهاد‌های اطلاع‌رسانی دولتی به جای اینکه با تکیه بر آن مدیریت قوی که وعده‌اش را داده بودند این اختلاف فاحش آماری میان مرکز آمار و بانک مرکزی را حل کنند به دیگران حمله‌ور می‌شوند.

شاخص مورد اشاره که از سوی بانک مرکزی برای محاسبه مهریه به نهاد قضایی ارسال می‌شود، تفاوت سطح فاحشی با تورم رسمی دارد. این شاخص به نوعی محرمانه است، اما چون مبنای محاسبه قضایی قرار می‌گیرد به نوعی عمومی می‌شود. تغییرات این شاخص از فروردین ماه ۱۴۰۲ تا اسفند ماه این سال برابر با ۵۲/۳ درصد بوده این درحالی است که تغییرات این شاخص طبق اعلام مرکز آمار از فروردین ماه ۱۴۰۲ تا اسفند ماه این سال برابر با ۲۷/۴ درصد بوده است که نشان از شکافی عمیق میان آمار‌های اعلامی دارد.

به نظر می‌رسد، انتشار آمار تورم محاسبه شده برای نهاد‌های قضایی، همه محاسبات بانک مرکزی درباره اعلام عمومی سطح تورم را به هم ریخته و مدافعان دولت را برآشفته کرده است. نگاهی به سایت بانک مرکزی نشان می‌دهد این نهاد هیچ داده‌ای را به طور رسمی در سال ۱۴۰۲ اعلام نکرده و به نوشته روزنامه دنیای اقتصاد، «تنها یک نمودار در ارائه رئیس بانک مرکزی در خرداد ماه ۱۴۰۲ اعلام شده که داده‌های آن منطبق با داده‌های شاخص تاخیر تادیه دیون است».

طبق این شاخص نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه شاخص قیمت مصرف‌کننده در فروردین ماه ۱۴۰۲ به ۶۲/۴ درصد رسیده است. این درحالی است که مرکز آمار، تورم نقطه‌به‌نقطه این ماه را ۵۵/۵ درصد اعلام کرده بود. این اختلاف در آمار‌ها منجر به واکنش صاحب‌نظران اقتصادی در رابطه با وضعیت اعلام آمار‌های تورمی شده است.

بانک مرکزی در واکنش به محاسبه نرخ تورم توسط رسانه‌ها براساس شاخص تاخیر تادیه دین جوابیه‌ای صادر کرده و در جوابیه خود به صورت غیرمستقیم، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه فروردین ۱۴۰۳ را اعلام کرده است. طبق جوابیه بانک مرکزی «تورم نقطه‌به‌نقطه شاخص بهای کالا‌ها و خدمات مصرفی در فروردین سال ۱۴۰۳ نسبت به فروردین سال ۱۴۰۲ به میزان ۲۷/۷ درصد کاهش پیدا کرده و به سطح کمتر از میانه کانال ۳۰ درصد رسیده که نشان می‌دهد، گمانه‌زنی‌های صورت گرفته در زمینه نرخ تورم بانک مرکزی کاملاً غیرواقعی و مغرضانه بوده است».

در همین زمینه پرویز خسروشاهی‌- اقتصاددان- نیز در کانال تلگرامی خود نوشت: «مدیر محترم روابط عمومی بانک مرکزی طی توئیتی این جدول را تکذیب کرده و گفته استناد به آن صحیح نیست. واقعاً عجیب است که به خاطر رسیدن به برخی اهداف کم‌ارزش و مقطعی این‌گونه به اعتبار یک نهاد تخصصی، چون بانک مرکزی که به شهادت بسیاری از مطالعات اعتماد به آن ستون موفقیت سیاست گذاری‌های آن است، صدمه می‌زنند. اگر حرف‌شان درست باشد با این حساب معجزه‌ای روی داده است. چون همه ارقام نرخ تورم در جدول تکذیبی با ارقام نرخ تورم در سایت بانک مرکزی عیناً یکی است. پیشنهاد آن است که قبل از پاسخ، اندکی با اهل فن مشورت و اینقدر با اعتبار یک نهاد تخصصی بازی نکنیم».

عبدالناصر همتی نیز در ادامه نقد‌های تندوتیزش نوشت: «خبرگزاری رسمی دولت، به طور بسیار مبتدی، مدعی شد که تحلیل اینجانب در مورد نرخ تورم اشتباه است. ‏این خبرگزاری متوجه این موضوع هست که من نیز مانند رئیس‌جمهور دولت سیزدهم که در مقام مقایسه عملکرد به آمار تورم بانک مرکزی در شهریور ۱۴۰۰ استناد می‌کردند به آمار بانک مرکزی درخصوص نرخ تورم سال ۱۴۰۲ استناد کرده‌ام نه به نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه اعلام شده توسط مرکز آمار. ‏یک دانشجوی کارشناسی سال اول اقتصاد، تفاوت تورم نقطه‌به‌نقطه و تورم سالانه را به خوبی می‌داند، ولی شما یا نمی‌دانید یا می‌خواهید که ندانید. ‏هر توجیهی که بیان کنید، دولت باید پاسخگوی کوچک شدن سفره مردم و کاهش ارزش ریال باشد».

اخیراً بانک مرکزی اعلام کرد: «تورم نقطه به نقطه در ماه فروردین سال ۱۴۰۳ نسبت به فروردین سال ۱۴۰۲ به میزان ۲۷/۷ واحد درصد کاهش پیدا کرده و به کمتر از میانه کانال ۳۰ درصد رسیده است».

عبدالناصر همتی هم در این زمینه نوشت: «‏از اطلاع‌رسانی بانک مرکزی ممنون. البته مناسب بود که تورم سالانه در پایان سال ۱۴۰۲ ‏و فروردین ۱۴۰۳ را هم اعلام می‌کردند. ‏این اعلام به معنای این است که تورم فروردین ۱۴۰۲ به میزان ۶۳ درصد بوده است». به عقیده آقای همتی، «این تورم اعلام نشده، نتیجه رکورد رشد ۴۳ درصدی چاپ پول در سال ۱۴۰۱ و دلیل عمده فشار به نرخ ارز در ۱۴۰۲ بوده است. ‏ این دو مورد را چگونه توجیه می‌کنید؟»

خبرگزاری دولت در پاسخ به نقد‌های آقای همتی نوشت: «در شرایطی که نرخ رشد نقدینگی ۲۳/۴ درصد در اسفند ۱۴۰۲ پایین‌ترین نرخ ۵ ساله خود را به ثبت رسانده است و نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه از ۵۵ درصد در فروردین ۱۴۰۱ به ۳۰/۹ درصد در فروردین ۱۴۰۳ کاهش یافته است، عبدالناصر همتی به‌عنوان رکورددار چاپ پول در اقتصاد ایران، از تورم خیالی ۵۰ درصدی سخن می‌گوید و دولت را به چاپ پول متهم می‌کند».

ایرنا با اشاره به این‌که عبدالناصر همتی، رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی در دولت روحانی که همچنان در فضای رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ باقی‌مانده نوشت: «با سپری شدن نزدیک به ۳ سال از آن ایام، همتی همچنان تلاش می‌کند در قالب انتشار مطالبی غیرکارشناسی و با استناد به آمار‌های اشتباه، دولت سیزدهم را مورد تخریب قرار دهد.

همتی در آخرین اظهارات خود مدعی شد که «ثبت تورم ۵۰-۴۸ درصدی در سال ۱۴۰۲ قابل قبول نیست و دولت نمی‌تواند ژست مبارزه با تورم بگیرد. دلیل اصلی عدم توفیق دولت سیزدهم در تحقق وعده کنترل تورم و نرخ ارز این است که طی دو سال‌ونیم گذشته، این دولت ۶۰۰ هزار میلیارد تومان پول چاپ کرده است، یعنی پایه پولی در ۳۰ ماه، ۱۱۵ درصد افزایش داشته است».

به اعتقاد نویسنده گزارش ایرنا، «طرح این‌چنین گزاره‌هایی از سوی همتی که ادعای اقتصاددانی دارد این ابهام را درباره سواد وی ایجاد می‌کند که چگونه ممکن است بر پایه آمار اشتباه، تحلیلی غلط ارائه دهد. در ادامه اشتباهات متعدد همتی در تحلیل اخیر وی را متذکر می‌شویم تا شاید رئیس‌کل بانک مرکزی روحانی ضعف علمی خود را در آینده با مطالعه بیشتر و بررسی دقیق‌تر آمار‌ها و شاخص‌های اقتصادی بهبود از بین ببرد».

در گزارش ایرنا اولین اشتباه همتی، اعلام نرخ تورم ۵۰ درصدی اعلام شده که به اعتقاد خبرگزاری دولت، از اساس اشتباه است. براساس آخرین آمار‌های مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه از ۵۵ درصد در فروردین ۱۴۰۱ به ۳۰/۹ درصد کاهش یافته است. به عبارت دیگر، در این مدت‌زمانی نرخ تورم افت قابل ملاحظه بالغ‌بر ۲۵ واحد درصدی را تجربه کرده است. تورم سالانه نیز به کانال ۳۸ درصد رسیده است؛ بنابراین خبرگزاری دولت معتقد است که ارقام اعلامی همتی از اساس غلط است و بر پایه اعداد نادرست ادعای خود اقدام به تحلیل اشتباه کرده است.

ایرنا همچنین با اشاره به این‌که «همتی متصور بوده تورم نه‌تن‌ها کاهش پیدا نکرده، بلکه افزایش داشته است، اقدام به تحلیلی اشتباه کرده و ادعا کرده رشد پایه پولی و چاپ پول در دولت سیزدهم منجر به تورم شده است. افت قابل ملاحظه این شاخص در دولت سیزدهم کاملاً مشخص است، اما طرح این موضوع از سوی همتی که رشد پایه پولی به معنای چاپ پول است و منجر به تورم خواهد شد، اگر سوگیرانه نباشد، احتمالاً ناشی از ناآگاهی وی است».

ایرنا در ادامه خطاب به رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی نوشته: «برای روشن‌تر شدن بحث و آگاهی بهتر، نسبت به فرآیند کل‌های پولی و سازوکار بانکداری بهتر است مختصراً توضیح داده شود که اولاً چرا پایه پولی در طی ۲ سال اخیر با رشد مواجه شد و ثانیاً، چرا رشد پایه پولی در مقطع کنونی نگران‌کننده نیست. همچنین مقایسه ریالی و اسمی پایه پولی در ادوار گذشته اقدامی غیرکارشناسی است که مجدداً عدم اشراف همتی به نحوه مقایسه صحیح و تحلیل‌های دقیق را نشان می‌دهد».

با این همه عبدالناصر همتی همچنان معتقد است که «دولت نباید ژست کنترل تورم را به خود بگیرد. باید از مردم عذرخواهی کنند و بگویند نتوانستیم تورم را کنترل کنیم».

رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی در نهایت خطاب به دولت سیزدهم می‌گوید: «هر توجیهی که بیان کنید، دولت باید پاسخگوی کوچک شدن سفره مردم و کاهش ارزش ریال باشد».